1. De darmmicrobiota

We zijn 90 % bacteriën en 10 % mens.

Het menselijk verteringsstelsel is een complex ecosysteem en huist miljoenen micro-organismen, alsook honderden soorten bacteriën. Het menselijk microbioom bestaat uit tien keer meer microbiële dan menselijke cellen, dus 100 miljard. Onze darmflora bevat meer dan drie miljoen microbiële genen, of 150 keer meer genen dan het menselijk genoom. Er kunnen meer dan 1000 verschillende gekende bacteriesoorten worden gevonden in de menselijke darmflora, maar slechts 150 tot 170 hebben de overhand in elk onderwerp.

De meeste darmmicrobes zijn schadeloos of zelfs heilzaam voor de gastheer. Ze beschermen deze tegen maag- en darmpathogenen (bacteriën verantwoordelijk voor voedselinfecties), helpen bij de opname van voedingsstoffen en energie uit voedsel en dragen bij tot een normale immuunrespons. Sommige van deze bacteriën kunnen potentieel gevaarlijk zijn. Ze worden echter meestal in toom gehouden door goede bacteriën om de zogenaamde microbiotabalans te behouden.

Verstoringen van deze gevoelige balans worden gekoppeld aan overgewicht, ondervoeding, ongezonde eetpatronen, ziekte, stress, enz. Een microbiële onbalans kan ook infecties veroorzaken door opportunistische pathogenen die bijvoorbeeld aanvallen van diarree veroorzaken. Verschillende factoren kunnen de microbiële balans in de darmen verstoren, zoals het gebruik van geneesmiddelen bij ziekte, bijvoorbeeld antibiotica. Behandelingen met antibiotica vernietigen microbepopulaties, de commensale microbiota wordt afgezwakt en zo ontstaat een omgeving die gevoelig is aan pathogene en opportunistische indringers.

Dysbiose van darmmicrobiota kan ook worden veroorzaakt door pathogene (bacteriële) infecties zoals listeria en salmonella.
Diarree kan worden veroorzaakt door virale infecties zoals het rotavirus en infecties.

2. Waarom darmflora essentieel zijn

Het darmepitheel en darmslijmvlies vormen fysieke barrières die de uitwisseling van water en voedingsstoffen regelen tussen de omgeving buiten de darmholte en het lichaam. Deze barrière kan worden verstoord door een ontstekingsproces. Hierdoor kan een passief verlies van water en opgeloste stoffen van het lichaam optreden in de darmholte, waardoor diarree kan ontstaan.

Virale infecties kunnen ook de epitheel- en slijmvliesbarrières in het gedrang brengen. Verschillende virussen, en dan voornamelijk het rotavirus, kunnen de darmcellen infecteren, wat leidt tot een verlies van darmvlokken, waardoor er dan weer minder beschikbare oppervlakte overblijft voor de uitwisseling en absorptie van water, elektrolyten en voedingsstoffen.  Deze situatie kan braken en diarree veroorzaken met een beduidend verlies van lichaamsvocht, wat kan leiden tot uitdroging. Verschillende klinische studies hebben de doeltreffendheid aan van specifieke Lactobacillus rhamnosus GG aangetoond voor de preventie en behandeling van diarree veroorzaakt door het rotavirus bij zuigelingen en kinderen.¹⁰ Deze oefent een beschermend effect uit dankzij zijn vermogen om de virale vermenigvuldiging en hechting aan de epitheelcellen in het slijmvlies te reduceren. Uit verschillende studies is eveneens gebleken dat de beschermende actie van Lactobacillus rhamnosus GG tegen virale infecties wordt verbeterd wanneer het als preventieve maatregel wordt toegediend, dus voordat de infectie optreedt. ¹¹

Bronnen:
¹⁰ Li YT, Xu H, Ye JZ, Wu WR, Shi D, Fang DQ, Liu Y, Li LJ. Efficacy of Lactobacillus rhamnosus GG in treatment of acute pediatric diarrhea: A systematic review with meta-analysis. World J Gastroenterol. 2019 Sep 7; 25(33): 4999–5016.
¹¹ Luoto R, Ruuskanen O, Waris M, Kalliomaki M, Salminen S, Isolauri E: Prebiotic and probiotic supplementation prevents rhinovirus infections in preterm infants: A randomized, placebo-controlled trial. J Allergy Clin Immunol 2013.